Polish Information Center 1939-1945

Home | Polish Facts and Figures in World War II. | IT STARTED HERE | The Polish Government and the Underground State! | Note to theGovernments of the United Nations - December 10th, 1942 | The Polish Russian Controversy | Soviet Puppet Government in Poland | Tribute to General Wladyslaw Sikorski - Churchill and Estreicher. | THE LUBLINLAND RESERVATION | THE FIRST POLISH BOMBER SQUADRON IN BRITAIN | Sekcja Polskojezyczna | KSIEZA POLSCY W NIEMIECKICH OBOZACH KONCENTRACYJNYCH | Niemiecki Szantaz - April 1938 | Contact Me

Niemiecki Szantaz - April 1938

This text reflects the common knowledge of the German politics of the day. The average Pole was well aware of the danger. In Poland, fifth columnists and other collaborators staged disruptive activites almost daily. Those who were pro-nazi believed them and made the situation even more tense.

"DAS GANZE DEUTSCHLAND SOLL ES SEIN"

Nasamprzod nieco wspomnien.

Bylo to w kwietniu br., zaledwie kilka dni po plebiscycie w sprawie Austrii. Bawilem wowczas we Wroclawiu. Tam tez jeden z moich Przyjaciol pokazal mi nowa mape wielkich Niemiec, ktora wlasnie ukazala sie w Berlinie. Ciekawa mapa. Sama przez sie jest programem politycznym. Dlatego tez opisuje ja ponizej.

A wiec -najpierw widzimy u gory wielce wymowny napis: Das ganze Deutschland soll es seinl" (To wszystko ma tworzyc Niemcy") Co ma tworzyc Niemcy? Spogladamv ponizej. Trzy czwarte kartonu zajmuje starannie opracowana mapa wielkich Niemiec. Niemiec przyszlogci, z oznaczeniem fazy ich powstawania, Ponizej, jedna czwarta kartonu, zajmuja objasnienia.
Patrzymy wiec z kolei na te objasnienia. Na lewo mamy tabele z wyliczeniem czesci, na jakie ,pokrojono" posiadlogci niemieckie. Przy kazdej czesci podano jej obszar i zaludnienie. Na prawo zas mamy konturowe, bez zadnych napisow, male mapki, ktore przedstawiaja: pierwsza - Rumpfdeutschland, Niemcy kadlubowe, Niemcy stworzone w Wersalu, Niemcy majqce obszaru 470.590 km, kw.; druga-Grossdeutschland, wielkie Niemcy, Niemcy, ktore polknely juz Austrie i przekreslily odrabnosc Zaglebia Saary, Niemcy z marca 1938 roku, liczace juz 584,390 km, kw., Niemcy, ktore zremilitaryzowaly Nadrenie i rozsiadly sie w Europie, bardzo pewne swei potegi i swego znaczenia w swiecie; trzecia Gesamtdeutschland, Niemcy calkowite, Niemcy przyszlosci. Tu juz fantazja autorow mapy nie zna granic, Rozbujana swiezym zagarnieciem Austrii glosi, 2e do Niemiec calkowitych - zgodnie z zapowiedzia, zawarta implicite w mowach Hitlera - nalezec maja wszystkie ziemie zamieszkale przez Niemcow. A wiec: na zachodzie Arel (na granicy belgijskiej), Eupen i Malmedy, Alzacja i Lotaryngia; na polnocy - Szlezwig; na poludniu - Poludniowy Tyrol, nalezacy dzis do Wtoch, Wochein, Trojkat Dolnostyryjski, wchodzace w sklad panstwa jugostowianskiego; na wschodzie - Kraje Sudeckie z Olomujcem, Morawami itd., Korytarz Cieszynski z Morawska Ostrawa, Wscbodni Gorny Slask, Wielkopolska z Poznaniem, Pomorze z Gdanskiem i okreg klajpedzki, Powiekszone w ten sposob Niemcy, zwane na omawianej mapie ,Niemcami calkowitymi, posiadalyby 672,780 km. kw. i okolo 90 milionow mieszkancow. Bylyby zatem tak wielka potega, ze trudno byloby mierzyc sie z nimi. Moglyby wowczs wziasc w swe rece ster polityki europejskiej i z czasem Europe, o czym marzy sie niejednej glowie niemieckiej.

Ogladajac powyzej opisana mape, zapytatem mego przyjaciela o cel jej wydania. Wyrazilem przy tym powatpiewanie co do tego, aby Niemcy, a scislej mowiac odpowiedzialni politycy niemieccy, mysleli teraz na serio o realizacji programu politycznego, wytyczonego na tej mapie.

- Mylisz sie - odpowiedzial mi moj przyjaciel - sadzac, ze o realizacii tego programu nie mysli sie powaznie w Niemczech. Wprawdzie jest to program przyszlosci, chociaz nie jest wykluczone, ze beda podjete proby realizowania go juz w najblizszym czasie, o ile, ma sie rozumiec, na to pozwola sprzyjajace okolicznosci, a rozwoj sytuacii wewnetrznej bedzie popychal rzad do nowych zuchwalstw w rodzaju aneksji Austrii. Zreszta, jak mi wiadomo, juz sa czynione w tym kierunku pewne przygotowania. Chodzi o zajecie krajow sudeckich. Wskazuje na to prowadzona tam irredentystyczna akcja Henleina i gwaltowne psucie sie stosunkow niemiecko-czeskich. Toc o Czechoslowacji pisze sie juz u nas, mniej wiecej tak samo, jak pisalo sie o Austrii krotko przed jej zagarnieciem. Gazety stale pelne sa skarg na rzekome gwalty czeskie i przesladowania hitlerowcow w Krajach Sudeckich. Rownoczesnie dochodza nas wiesci o organizowaniu w Saksonii ze zbiegow niemieckich z Czechoslowacji, Legionu Sudeckiego" na wzor dawnego, Legionu Austriackiego" i o przemycaniu z Rzeszy do Krajow Sudeckich szturmowcow, ktorzy tam maja wywolywac burdy, bojki i zamieszania. Wszystko to wiec wskazuje na przygotowywanie marszu na Sudety", marszu, ktory moze miec brzemienne nastepstwa. W razie bowiem udania sie mote wywolac zupelny przewrot w ukladzie sil politycznych w Europie; w wypadku zas przeciwnym moze wstrzasnac poteznie hitlerowskim rezimem i pchnac go do nieobliczalnych poczynan.

NASTEPSTWA NIEPODJETEGO MARSZU

Niezadlugo okazalo sie, ze przewidywania mego wroclawskiego przyjaciela byly dotad trafne. Wprawdzie nie doszlo do marszu na Sudety". Marsz taki byl jednak przygotowywany. Zaniechano go niemal w ostatniej chwili. Mimo to skutki jego niepodjecia wplynely ujemnie na stosunki wewnetrzne w Rzeszy. Przede wszystkim ucierpial powaznie osobisty prestiz Hitlera oraz nimb omnipotencji hitlerowskiego rezimu. Niejeden potulny Michalek niemiecki, dowiedziawszy sie, ze wola Hitlera moze byc skutecznie sparalizowana przez zdecydowana postawe obcych, podniosl nagle glowe i sam zaczal protestowac glosno przeciwko panujacym w Rzeszy stosunkom I oto nagle w jednolitych i ujetych w karby surowej dyscypliny nowych" Niemczech zrodzily sie tu i owdzie bunty robotnikow, z ktorych jedni porzucali prace, domagajac sie podwyzki wynagrodzen i mozliwosci nabywania bez zadnych ograniczen wszelkich produktow zywnosciowych, inni zas odmawiali wrecz udania sie do pracy w nieznane im strony, dokqd ich skierowywaly wladze. Rownoczesnie uaktywnily sie podziemne grupy opozycyjne, ktore szereg miast, nie wylaczajac nawet Berlina, zalewaja po prostu antyhitlerowskimi odezwami i ulotkami.
Niezadowolenie, pojawilo sie takie i po wsiach, gdzie chlopi coraz glosniej narzekaja na krepujace ich niemilosiernie zarzadzenia gospodarcze rezimu. Od fermentow nie jest wolna nawet partia. Szczegolnie w jej gorach duzo jest niezadowolonych i zawiedzionych. W armii stosunki tez sa nie idealne. Samobojstwa i dezercje w niej nie ustaja. Z szeregow uciekaja nawet znani przedtem dzialacze narodowo-socialistyczni, jak np. b. redaktor ,Voelkischer Beobachter", Ernest Tapper, ktory ucieki niedawno do Czechoslowacji.
Niezadowolenie z rezimu ogarnelo rowniez korpusy oficerskie. Szczegolnie austriacki karpus oficerski zajal zdecydowane stanowisko wobec zarzadzen rezimu. Czlonkowie jego stanowczo zastrzegli sie przeciwko powierzaniu im takich funkcyj, ktore moga godzic w ich godnosc osobista i plamic drogi im mundur". - Na dobitek tego wszystkiego wspolpracownik i zaufany Hitlera, b. poser do Reichstagu, Wulle, zaczaf przygotowywac przeciwhitlerowski spisek w porozumieniu z wielkimi wlascicielami ziemskimi i przemyslowcami, ktorzy takze maja juz dosc nazistowskich rzadow.

Wprawdzie Gestapo" wszystkie te objawy niezadowolenia i zarodki buntu tlumi blyskawicznie, badz to zalatwiajac sie na miejscu z oponentami, badz to w najlepszym razie wysylajac ich do obozow koncentracyjnych po to tylko, by po kilkunastu dniach zawiadomic stamtad ich rodziny, ze aresztowani nagle ,zmarli", ze zwloki ich znajduja sie w tej lub innei kostnicy, ze trumny otwierac nie wolno i ze pogrzeb ich winien odbyc sie w spos6b nie zwracajacy uwagi" (unauffallige Bestattung), mimo to fermenty nie ustaja. Wywoluje to wielki gniew ,Fuhrera", przywyklego do posluszenstwa swej woli, i zaniepokojenie w kolach wojskowych, hamujacych wszelkie nierozwazne zapedy kacykow partyj-nych,

Ten niebezpieczny stan rzeczy pogarsza jeszcze stan gospodarczy i finansowy Niemiec, ktory jest bardzo zly. Odczuwa sie przy tym wielki brak surowc6w i artykulow pierwszej potrzeby, a przede wszystkim zywnosci. Na skutek tego w Niemczech rosnie chaos i naprzezenie.

Celem skutecznego przelamania tych trudnosci, opanowania chaosu oraz stlumienia wzmagajacego sie niezadowolenia mas, zdecydowano sie na krok niezwykly; zarzadzono nagle wewnetrzne pogotowie wojenne, Mobilizuje sie wiec 1.500.000 ludzi, wciaga sie w orbite mobilizacji ludnosc cywilna, ktora obarcza sie takimi obowiazkami, jak w czasie wojny, nastawia sie cale zycie gospodarcze na stope wojenna, zarzadzajac rownoczesnie gromadzenie zapasow zboza w przewidywaniu zdarzen, ktore moga nastapic", wreszcie przeprowadza sie goraczkowa budowe fortyfikacvj na wszystkich granicach.

W ten sposob zamienia sie cale panstwo na wielki oboz wojenny, chociaz do rozpalenia nowej wojny nie zmierza sie jeszcze. Nie zmierza sie tylko dlatego, ze do prowadzenia wojny panstwo niemieckie nie jest jeszcze przygotowane. Jego sila wojskowa, mimo wszystko, jest sila pozorna, a nie rzeczywista. Armia niemiecka nie jest wiec gotowa do starcia. Ze tak jest, zaraz sie o tym przekonamy.

ARMIA NIEMIECKA

Armia niemiecka, podzielona na 16 okregow korpusnych, sklada sie obecnie z 52 dywizyj, z czego 4 zmotoryzowane i 3 pancerne. Liczac przecietnie po 3 dywizje rezerwowe na kazdy okreg korpusny, mozemy przyjac, ze rezerwy jej wynoszq 48 dywizyj. Oznacza to, ze zmobilizowana armia niemiecka bedzie liczyla 100 dywizji piechoty, z czego przynajmniei 4 zmotoryzowane, 3 pancerne, 1 brygade rozpoznania i 5 wzmocnionych brygad kawalerii.

Ale na stworzenie, uruchomienie i zaopatrzenie bojowe tak poteznej armii Niemcy nie sa jeszcze przygotowane. Brak im odpowiednich kadr, a przede wszystkim kadr oficerskich, koniecznych dla zmobilizowania: 4-ch grup armij, 16-stu armij, 32 korpusow i ponad 100 dywizyj. Poza tym w armii niemieckiej daje sie odczuwac wielki brak artylerii.

Ale powyzsze braki nie wyczerpuja calosci zagadnienia. Istnieje jeszcze jeden wazny powod, ktory wstrzymuje Niemcy od wstrzecia krok6w wojennych. Jest nim material ludzki. Zwraca wlasnie nan uwage znany demograf niemiecki, dr Fryderyk Burgdorfer, autor glosnej przed kilku laty ksiazki ,Volk ohne jugend" (Narod bez mlodziezy), Otoz Burgdorfer oglosil w Allgemeines Statistisches Archiw, zeszyt 2 z r. 1936, prace pt, Bevolkerungsentwickelung und Wehrkraft", w ktorej podal ciekawe obliczenie rocznikow mlodziezy 20-letniej, w latach 1935-1945. Warto sie przyjrzec tym jego obliczeniom.

Otozt okazuje sie, ze liczba mezczyzn, ktorzy ukonczyli 20 rok zycia dla Niemiec ksztaltuje sie nastepujaco:

1935 - 465 tys.
1936 - 352 tys.
1937 - 315 tys.
1938 - 328 tys.
1939 - 487 tys,
1940 - 639 tys.
1941 - 621 tys.
1942 - 574 tys.
1943 - 545 tys.
1944 - 541 tys.
1945 - 535 tys.

Cyfry pawyzsze sa wielce pouczajace. Wykazuja wyraznie spadek rocznikow wojskowych w latach 1935-1938. Sa to bowiem roczniki urodzone w latach wojennych. Dlatego sa nieliczne i slabe. Nastepnie lata: 1939-1941 wykazuja wybitny wzrost rocznikow wojskowych. Sa to pierwsze lata powojenne, lata niemieckiego dobrobytu, spowodowanego glownie dzieki pozyczkom zagranicznym. Lata 1942-1945 wykazuja znow ponowny spadek rocznikow wojskowych.

Widzimy wiec, ze Niemcy beda rozporzadzaly najlepszym i najliczniejszym mlodym zolnierzem dopiero w 1942 roku. A ze rownoczesnie potrzebuja jeszcze przynajmniej ze 4 lata czasu na przeszkolenie zolnierzy wszystkich formacyi, na uzupelnienie wszelkich brakow i przygotowanie odpowiednich kadr podoficerskich i oficerskich, potrzebnych dla uruchomienia rezerw, przeto jasny wyplywa stad wniosek, ze na razie nie sa w stanie prowadzic takiej wojny, jaka ciagle wszystkim groza.

GOSPODARCZE PRZYGOTOWANIE WOJENNE NIEMIEC

Wiemy, ze wojny bez nalezytego przygotowania gospodarczego prowadzic nie mozna. Jak wiec ta sprawa przedstawia sie w Niemczech? Niemcy gospodarczo do wojny nie sa przygotowane. Najlepiej to uzmyslowimy sobie za pomoca porownania przygotowania gospodarczego Niemiec w 1914 roku a w chwili obecnei.

Na szereg lat przed wojna Niemcy byly krajem wierzycielskim. Niemieckie kapitaly inwestowane zagranica wynosily okoto 25 miliard6w marek w zlocie. Dodatni bilans handlowy, wplywy z zeglugi i oprocentowanie kapitalow zapewnialy wiec im state zwiekszanie sie rezerwy zlota, W czerwcu 1914 r. Bank Rzeszv posiadal rezerwe 1,370 milionow marek w zlocie. W obiegu zas zlota bylo na przeszlo 2 miliardy marek. Dzieki temu mogly wiec Niemcy w czasie wojny swiatowej pokryc niedobor swego bilansu handlowego, wynoszacego ponad 16 miliard6w marek zlotych, i zakupywac potrzebne im surowce.

Dzis jednak sytuacja Niemiec jest inna.

Niemcv nie sa juz wierzycielem, lecz dluznikiem. Ich rezerwy zlota sa minimalne. Najwyzej wynosza 10 proc. ich rezerw z 1914 r.. Moga wiec umozliwic pokrycie niedoboru w bilansie handlowym zaledwie w ciagu 6 miesiecy.

Poza tym Niemcy sa krajem nie samowystarczalnym. Brak im szeregu surowcow fabrycznych i, co najwazniejsze - zboza, na ktorego zakup zagranica nie maja znow dewiz i zlota.

Ale to jeszcze nie wszystko. Nawet ciezki przemysl niemiecki nie jest dzis przygotowany do prowadzenia wojny. Jest bowiem w daleko gorszym polozeniu niz byl w 1914 roku. Oto co mowia cyfry o przemysle niemieckim.
Produkcja w milionach ton:
Rok 1913 Rok 1936
Wegiel 208,0 158,38
Zelazo 16,6 15,30
Stal 17,6 19,17
Ruda zelazna 28,608 6,65
Ropa naftowa 0,1 0,44

Na skutek utraty Alzacji i Lotaryngii Rzesza produkuje zaledwie 1/4 zapotrzebowania swego na rude; ¾ - to import! Dla prowadzenia wojny jest to rzecz niestychanie -niebezpieczna, wprost zabojcza.

Jeszcze niebezpieczniej od braku wlasnej rudy zelaznej przedstawia sie sprawa braku ropy naftowej. W roku 1936 Niemcy spozyly okolo 5 milion6w ton nafty. W czasie zas wojny - wedfug obliczen fachowcow Niemcy beda potrzebowaly dodatkowo okolo 15 mil. ton ropy wiecej, czyli rocznie spotrzebuja okolo 20 mil. ton ropy. Tymczasem produkcja ich wynosi zaledwie 50 tys. ton ropy. Skad wziac reszte? Z wegla? Owszem, mozna. Ale na produkcje 1 tony ropy z wegla potrzeba okoto 5 ton tegoz, czyli dla wyprodukowania 20 milionow ton ropy trzeba by zuzyc okoto 100 milionow ton wegla. A wiec prawie 2/3 dotychczasowej produkcji tegoz w Niemczech. A ze zwiekszenie o 75 proc. produkcji wegla w Niemczech jest niemozliwe, totez, poza brakiem zboz chlebowych i rudy zelaznej brak wlasnej produkcji ropy naftowej jest najpowainiejszym i najtrudniejszym do usuniecia niedomaganiem wojennego przygotowania gospodarczego Niemiec.


SZANTAZ JAKO NARZEDZIE POLITYKI NIEMIECKIEJ

Skoro Niemcy nie sa obecnie w stanie prowadzic wojny, o czym sie z powyzszych wywodow przekonalismy, to jaki maja one cel w swej gigantycznej, niebywalej w rozmiarach w niepraktykowanej dotold wewnetrznej mobilizacji?

Mobilizacja i cale pogotowie wojenne Rzeszy, poza zamiarem sprawdzenia stanu wlasnych rezerw, zaniedbanych przez czas przymusowego rozbrojenia Niemiec, ma przede wszystkim znaczenie scisle polityczne. Jest bowiem czynnikiem presji politycznej, czynnikiem nowego rodzaju szantazu, szantazu zbrojnej piesci niemieckiej.

Szantaz jest zreszta ulubionym narzedziem polityki niemieckiej. Dzieki szantazowi wlasnie, stosowanemu na rozne sposoby, zaleznie od potrzeb i okolicznosci Niemcy powojenne odniosly wielkie sukcesy polityczne. I tak szantazem nedzy w pierwszych latach powojennych za zloto najpierw amerykanskie, a potem i angielsko-francuskie, zdolaly odbudowac zniszczone wojna swe zycie gospodarcze; szantazem rzekomego bankructwa osiagnely zmniejszeniu sumy odszkodowan wojennych; szantazem rzekomej pokojowosci i bezbronnosci przy rownoczesnym wykazywaniu za pomoca map, ilustracyj, wykresow i roznych drukow, obrazujacych niebezpieczenstwo, jakie zagraza im ze strony otaczajacych je panstw, uzyskaly przcdwczesna ewakuacje wojsk koalicyjnych z Nadrenii itp. ustepstwa.

Zamieniajac nastepnie szantaz plaszczenia sie i bezsily, na szantaz bezczelnosci i sily, zrzucily najpierw z siebie wszelkie zobowiazania z tytutu odszkodowan wojennych, nastppnie zdeptaly klauzule traktatu wersalskiego, odnosnie ograniczenia ich zbrojen, potem zmilitaryzowaly Nadrenie, zajely Austrie i wreszcie zamierzaly zajac zbrojnie Kraje Sudeckie. I dopiero tutaj, przy planowanym zamachu na Czechostowacje, niemiecka polityka szantazu i zaskakiwania doznala porazki, Pokazana w pore zbrojna piesc angielsko-francuska zdolala skutecznie powstrzymac niemieckie zuchwalstwo.

Niemcy na razie ustqpily. Ustqpily, bo zorientowaly sie, ze zamierzonego celu tym razem nie osiagna. Aby go osiagnely musialyby byc inaczej przvgotowane. Jak wojskowo i gospodarczo sa przygotowane do wojny, wiemy. Nie maja przy tym nalezycie zabezpieczonych granic przed agresja z zewnatrz. Wewnatrz zas, rosnace niezadowolenie mas i trudnosci gospodarcze przy rownoczesnym tarciu, wspolzawodnictwie, zawisci i rozbielnosci pogladow w gorach partyj-nych, nie sprzyja takze jakimkolwiek badz poczynaniom wojennym. Zreszta sam Hitler dzisiaj nie jest juz pewien, czy masy, w razie pierwszego lepszego niepowodzenia na polu walki nie zbuntuja sie przeciwko narzuconemu im rezimowi. Z narazeniem wiec nawet swego prestizu osobistego i prestizu rezimu, co jest rzecza niestychanie niebezpieczna dla niego i dla rezimu, unika za wszelka cene wojny, do ktorej pchaja go tak gwaltownie pomocnicy i doradcy cywilni, a ktorej zas opieraja sie doradcy wojskowi, zdajacy sobie dobrze sprawe z niemozliwosci prowadzenia jej przez Rzesze przy obecnym stanie jej pogotowia wojennego.

Na skutek tego wszystkiego wytwarza sie sytuacia bardzo -niebezpieczna. Ka,pital moralny, zyskany przez zreczne zagrabienie Austrii, juz dawno wyczerpal sie. Proba zyskania nowego przez zagarniecie krajow Sudeckich nie tylko nie udala sie, ale nawet, jak to juz zaznaczytem, narazila prestiz Hitlera i rezimu na wielkie straty, ktore musza byc szybko naplawione, gdyz masy niecierpliwia sie, masy pozadaja nowych sukcesow, nowych zdobyczy, nowych wrazen, ktore pozwolily by im zapomniec na jakis czas o smutnej i uciazliwej rzeczywistosci.

Poniewaz w sytuacii, jaka obecnie wytworzyla sie w Europie Hitler nie moze dokonac zadnego olsniewanjacego masy niemieckie czynu na zewnatrz panstwa: zarzadzil wiec wielkie manewry, polaczane z mobilizacja i przvgotowaniem wojennym calego panstwa wraz z pospieszna budowa fortyfikacyj. A wszystko to obliczone jest po pierwsze; na wewnetrzne szantazowanie wlasnych obywateli, celem odwrocenia ich uwagi od trudnosci, w jakich znalazl sie rezim i rzadzone przez niego panstwo, oraz liczenie, ze przez czas trwania mobilizacji Gestapo" uda sie opanowac wewnetrzne wrzenie i ujac masy w klamry surowej dyscypliny, rozluznionej coskolwiek ostatnimi wypadkami, a wiec kryzys wewnetrzny, jaki przezywa obecnie rezim ma byc przy pomocy zarzadzen mobilizacyinych skutecznie przezwycieziony i opanowany; po drugie na szantazowanie zewnetrzne, przy pomocy ktorego chce sie zmusic zagranice do szeregu ustepstw i przyjecia szeregu zadan niemieckich, ktore beda sformulowane I wysuniete pod adresem zagranicy na tegorocznym zjezdzie partyjnym w Norymberdze. Zmobilizowana armia ma wlasnie wymoc na panstwach europejskich uwzglednienie postulatow niemieckich. Jakiego zas rodzaju te postulaty beda i w jakim kierunku beda szly, mowi nam opisana na wsetqpie mapa calkowitych Niemiec".

Oto istotny, sens i cel wewnetrznego pogotowia wojennego Rzeszy.




Artur Rudzki - April 1938